Akcja burzenia cerkwi prawosławnych na Chełmszczyźnie i Południowym Podlasiu

W związku 70. rocznicą akcji burzenia cerkwi prawosławnych na Chełmszczyźnie i Południowym Podlasiu w 1938 r. z inicjatywy i błogosławieństwa prawosławnego arcybiskupa lubelskiego i chełmskiego Abla przygotowana została wystawa "1938. Akcja burzenia cerkwi prawosławnych na Chełmszczyźnie i Południowym Podlasiu". Jej autorami są Grzegorz Kuprianowicz i Sławomir Wyspiański.

Otwarcie wystawy odbyło się w Turkowicach 15 lipca, w dniu święta Turkowickiej ikony Matki Bożej. Wybór daty otwarcia wystawy nie był przypadkowy, gdyż właśnie 70 lat wcześniej, dzień po święcie Turkowickiej ikony - 16 lipca 1938 r. zburzono także cerkiewkę w Turkowicach. Tego właśnie dnia akcja burzenia cerkwi, w wyniku której zniszczono 127 prawosławnych świątyń, została przerwana.

Otwarcie wystawy odbyło się na zakończenie uroczystości tegorocznego święta Turkowickiej ikony Matki Bożej. W trakcie procesji hierarchowie, duchowieństwo i wierni podeszli do wystawy, stojącej obok przystosowanego na świątynię budynku. Arcybiskup Abel podkreślił znaczenie rocznicy akcji burzenia cerkwi i wyraził nadzieję, że wystawa posłuży przypomnieniu tej tragedii. Głos zabrał również jeden z autorów wystawy - dr Grzegorz Kuprianowicz. Podkreślił on, że celem wystawy jest pokazanie wydarzeń 1938 r. w szerszym kontekście historycznym, co ma pozwolić zrozumieć ich genezę oraz cele.

Wystawa na dwunastu tematycznych planszach przedstawia uwarunkowania historyczne wydarzeń 1938 r., założenia i przebieg akcji polonizacyjno-rewindykacyjnej, proces burzenia świątyń, reakcję hierarchii i wiernych Kościoła prawosławnego oraz opinii publicznej, a także skierowane przeciwko Kościołowi prawosławnemu działania administracji państwowej w kolejnych miesiącach 1938 i 1939 r. oraz jej dalsze plany. Wystawa jest ilustrowana zdjęciami zburzonych cerkwi, szczególnie poruszające są zdjęcia przedstawiające sam proces niszczenia świątyń. Na wystawie szeroko zaprezentowano także materiały źródłowe z tamtego okresu: zarówno dokumenty urzędowe, jak i relacje świadków tych dramatycznych wydarzeń.

Wystawa po raz pierwszy została zaprezentowana w dniach 14-15 lipca w Turkowicach. W kolejnych miesiącach będzie ona eksponowana w różnych miejscowościach Chełmszczyzny i Południowego Podlasia, ale także w innych miastach. Najbliższa prezentacja wystawy planowana jest 27 lipca w Holi w trakcie święta patronalnego miejscowej cerkwi pw. św. Antoniego Peczerskiego.

Z okazji 70. rocznicy burzenia cerkwi w dniu 15 lipca uruchomiony został także serwis internetowy www.cerkiew1938.pl, poświęcony akcji burzenia cerkwi na Chełmszczyźnie i Podlasiu w 1938 r. Znajdują się tam również informacje na temat wystawy "1938. Akcja burzenia cerkwi prawosławnych na Chełmszczyźnie i Południowym Podlasiu".

<<powrót